Nobel Ödüllü Tıbbi Bitki: Peygamber Süpürgesi (Artemisia annua)

Gün geçtikçe Dünya’nın kirlenmesiyle, küresel ısınmanın etkisiyle sağlık sorunları artmaya başladı. Eski hastalıkların tedavisi bulundukça, yeni hastalıklar ortaya çıktı. Hastalıkların tedavisinde kullanılan antimikrobiyal ilaçların etkinliğinin azalması toplum için tehlike yaratmaya başladı. Kimyasal ilaç kullanımına ek olarak doğal ürünlerle ve tıbbi bitkilerle modern tedavi yöntemleri geliştirilmesi amaçlandı. İnsanların kendi evlerinde kimyasal kullanmadan tedavi uygulayabilecekleri tıbbi bitkiler arttı. Bunlardan birisi de eski çağlarda sıkça kullanılan ama günümüzde unutulan Artemisia annua bitkisi Türkçe ismiyle Peygamber Süpürgesi ya da Tatlı Pelin olmaktadır.

Artemisia annua‘nın Geçmişi

Asteraceae familyasına ait olan Artemisia annua Asya’da oldukça meşhurdur. Eski çağlardan beri Çinli şifacılar tarafından çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. 1950 yıllarında dünyada yaygınlaşan ve birçok insanın ölümüne yol açan sıtma hastalığının etkinliği için bu tıbbi bitki kullanılmıştır. Bu tıbbi bitkinin hastalığa karşı etkisini fark eden Çinli bilim insanı Tu Youyou bu bitki ile birlikte Nobel Ödülü almıştır.

Artemisia annua‘nın Geleneksel Kullanımı

Sıtma hastalığının tedavisi ile ünlenen Artemisia parazitlere (Plasmodium spp., Toxoplasma spp.) karşı inhibitör etkiler gösterdiği gibi virüsler (hepatit A virüsü, herpes simpleks virüsleri), mantarlar (Candida, Malassezia, Saccharomyces spp.), bakteriler (Enterococcus, Streptococcus, Staphylococcus, Bacillus, Listeria, Haemophilus, Escherichia, Pseudomonas, Klebsiella, Acinetobacter, Salmonella, Yersinia spp.) içinde antiinflamatuar ve anti kanser etkilere sahiptir. Ayrıca bu bitki son yıllarda salgın hastalığa sebep olan Covid-19’un da en önemli tedavi ilaçlarından biri olarak kullanılmaktadır.

Bir sürü faydası olan bu bitkiyi evinizde yetiştirmeye ne dersiniz? Bakımı ve yetiştirilmesi oldukça kolay olan bu bitkinin ayrıca görüntüsü ile evinize güzellik katacağına ve yeni bir atmosfer sağlayacağına eminim. Farklı bir bitki yetiştirmek istiyorsanız Peygamber süpürgesi yetiştirerek komşularınıza hava atabilirsiniz. Bence bunu bir düşünün.

Kaynakça
Feng, X., Cao, S., Qiu, F., & Zhang, B. (2020). Traditional application and modern pharmacological research of Artemisia annua L. Pharmacology & therapeutics, 216, 107650.
Ye, L., Zhang, J., Xiao, W. ve Liu, S. (2020). Doğal antimikrobiyal ilaçların etkinliği ve etki mekanizması. Farmakoloji ve Terapötikler , 216 , 107671.