https://www.instagram.com/p/CjXsqrBj0Lj/
Videoyu görüntüleyemiyorsanız buraya tıklayın.
Epigenetik, çeşitli medya organlarında ya da akademik yaşantımızda denk geldiğimiz kavramlardan biridir. DNA’nızın diziliminde bir farklılık olmamasına rağmen kromatin yapısında oluşan gen ekspresyonu veya kalıtsal değişiklik, epigenetik olarak adlandırılmaktadır. Yani bu bilim dalı, kalıtsal ancak genetik olmayan fenotipik varyasyonları incelemektedir.
DNA içerisinde depolanmış olan bilgiler, organizmanın olası fenotipini belirlerken epigenetik mekanizmalar çevresel faktörlerin ve henüz açıklanmamış bazı faktörlerin etkisiyle epigenotip isimli kavramı yaratır. Özellikle dikkat çeken ve bilim camiası tarafından kabul görmüş epigenetik mekanizmalar; RNA, DNA metilasyonu ve histon modifikasyonuyla gen ekspresyonunun kontrolüdür.
Açlık, stres, sıcaklık, pH gibi çevresel faktörler genlerin üzerinde etkilidir ve yanlış okunmalara neden olabilmektedirler. Örneğin yoğun stres altında yaşam süren bir bireysiniz ve bu stres artık genlerinizi etkiledi. Çocuğunuz olduğunda bu durum kalıtsal bir şekilde aktarıldığı zaman buna “epigenetik hafıza” ismi verilmektedir. Yani toplumda duyduğunuz travmaların ve stresin alt jenerasyona geçme durumu doğrudur.
Yani şunu söyleyebiliriz; DNA’nıza gelen tek 1 metil hem sizin hayatınızı hem de bir sonraki jenerasyonun hayatını etkileyebilmektedir. Bunun en büyük sonuçlarından biri de kanserdir. Kanser, genetik olabileceği gibi epigenetik farklılaşmaların birikmesiyle de oluşabilmektedir. Bir diğer rahatsızlık biçimi de beyinde gerçekleşenlerdir. Rett Sendromu (RS), Alzheimer gibi rahatsızlıklar buna örnektir. Özellikle Alzheimer incelendiğinde; epigenetik mekanizmalarla hastalık sebepleri açıklanabilmektedir.
Vücut yapısını, beyni bu derece etkileyen epigenetik mekanizma düzensizlikleri; kendisini psikiyatrik bozukluklarda da göstermektedir. Örneğin depresyonun epigenetik mekanizmalarla oluştuğu, bir sonraki jenerasyonlara aktarıldığı ve yeni nesildeki bireylerde depresyona yatkınlık oluşturduğu düşünülmektedir. Kısacası hayatınızı yaşama kaliteniz hem ruhsal durumunuzu hem de genlerinizin sağlığınızı belirlerken sonraki nesle bırakacağınız mirası da etkilemektedir.
Bu içeriğe de göz atın;
Yaşadıklarımız Genetik Olarak Çocuklarımıza Aktarılıyor mu? Aile Travmalarında Epigenetik Kalıtım
