“Sihirli mantarlar” sadece zihin üzerinde değil, bedenin yaşlanma süreci üzerinde de etkili olabilir mi? Zihni değiştiren etkileriyle tanınan psilosibin, son yıllarda ruh sağlığı alanında tedavi potansiyeliyle gündeme gelmişti. Ancak bilim insanları şimdi bu maddenin, yaşlanma sürecini yavaşlatma konusunda da güçlü bir etki yaratabileceğini gösteriyor. Yeni bir araştırma, psilosibinin insanlardaki deri ve akciğer hücrelerinin ömrünü yüzde 50’den fazla uzattığını ortaya koydu.
Psilosibin nedir?
Psilosibin, “sihirli mantarlar” olarak da bilinen bazı mantar türlerinde doğal olarak bulunan psikoaktif bir bileşiktir. Halüsinojenik ve öforik etkileriyle tanınır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, bu maddenin sadece zihinsel durumlar üzerindeki etkilerine değil, aynı zamanda tıbbi faydalarına da ışık tutmaya başladı.
Hücrelerin yaşlanma hızı yavaşlıyor
Emory Üniversitesi Baylor Tıp Fakültesi’nden Dr. Louise Hecker liderliğinde yürütülen ve npj Aging adlı dergide yayımlanan çalışmada, insan deri ve akciğer hücreleri kullanılarak bir yaşlanma modeli oluşturuldu. Araştırmacılar, psilosibinin aktif bileşeni olan psilosin maddesinin hücre ömrünü önemli ölçüde uzattığını tespit etti. Bu hücreler yaşlanmaya devam etse de, genç hücre özelliklerini daha uzun süre korudu.
Farelerde olumlu etkiler: Daha az beyaz tüy, daha uzun yaşam
Çalışma yalnızca laboratuvar ortamındaki hücrelerle sınırlı kalmadı. Ekip, ileri yaştaki farelerde de psilosibinin etkisini test etti. İnsan yaşına göre 60-65 yaşlarına denk gelen farelere psilosibin uygulandığında, bu farelerin daha uzun yaşadığı, daha az beyaz tüye sahip olduğu ve tüylerinin yeniden çıktığı gözlemlendi. Araştırmacılar bu sonuçların, psilosibinin yaşa bağlı dejeneratif süreçleri yavaşlatabileceğine dair güçlü ipuçları sunduğunu ifade ediyor.
Telomerleri koruyor, DNA’yı onarıyor
Araştırmacılara göre psilosibin, yaşlanmayı yavaşlatıcı etkisini birkaç temel mekanizma üzerinden gerçekleştiriyor:
- Oksidatif stresi azaltıyor
- DNA onarım mekanizmalarını güçlendiriyor
- Telomer uzunluğunu koruyor
Telomerler, hücre bölünmeleri sırasında kısalan ve yaşlanmayla doğrudan ilişkili olan kromozom uçlarıdır. Telomerlerin korunması, yaşlanma sürecinin yavaşlaması ve yaşla ilişkili hastalıklara karşı korunma anlamına geliyor.
Klinik kullanıma daha zaman var
Yine de bilim insanları temkinli. Çalışmanın başyazarı Dr. Hecker, “Psilosibinin sadece beyin değil, tüm beden üzerinde önemli etkileri olabileceğini görüyoruz. Ancak bu henüz başlangıç. Klinik uygulamalara geçmeden önce mekanizmaları tam anlamıyla anlamamız, doz ve kullanım sıklığını belirlememiz ve olası yan etkileri göz önünde bulundurmamız gerekiyor.” diyor.
Uzmanlar ayrıca bu bulguların insanlara doğrudan uygulanabilir olup olmadığını görmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor. Tüm vücut yaşlanmasını yavaşlatmak gibi iddialı bir hedefe ulaşmak için, psilosibinin etkilerinin farklı hastalık gruplarında ve klinik senaryolarda da test edilmesi gerekiyor.
Umut verici ama dikkatli olunmalı
MemorialCare Kanser Enstitüsü’nden Dr. Jack Jacoub ise, bu bulguların özellikle hücresel yaşlanma ve DNA onarımı gibi konularda önemli olduğunu söylüyor. Ancak klinik uygulamaya geçmek için henüz erken olduğunu da ekliyor:
“Anti-aging çok geniş bir kavram. Psilosibinin gerçekten yaşlanmayı yavaşlattığını söyleyebilmek için insan çalışmalarında da aynı etkiyi görmemiz gerekir.”
Gelecekte psilosibinin felç, kalp krizi gibi durumlarda iyileşmeyi hızlandırıcı etkilerinin olup olmadığını araştırmak, bu maddenin potansiyelini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
Kaynak
Do ‘shrooms’ have anti-aging effects? https://www.medicalnewstoday.com/articles/slowing-aging-psilocybin-helps-extend-life-span-human-cells-skin.