“Binge Eating Disorder” olarak bilinen bu hastalık, sık sık tekrarlanan fazla miktarlarda yemek yeme atakları ile karakterize; kişinin yaşam kalitesini tehdit eden ve tedavi edilebilir bir yeme bozukluğu olarak tanımlanır. Aşırı yeme bozukluğu, açlık hissi olmadığında bile rahatsız edecek raddeye kadar çok miktarda yemek yemeyi de içermektedir. Herkes tabii ki arada bir fazla yemek yediğinde rahatsız hissedebilir fakat bunun sıklıkla tekrarlanması psikolojik bir baskı yaratabilir. Aşırı yeme sırasında kontrol kaybı hissi, sonrasında utanç ve pişmanlık kişiyi sağlıksız önlemler almaya itebilir. Bu sağlıksız önlemlere örnek verecek olursak: kusma, düzensiz diyetler, kontrolsüz veya aşırı spor yapma, kendini aç bırakmaya çalışmak gibi örnekler vermek mümkün.
Aşırı yeme bozukluğu, Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabı’na (DSM-5) 2013 tarihinde resmi olarak eklenmiş bir hastalıktır. Bu rahatsızlık aynı zamanda büyük miktarlarda yemeği yerken kontrolden çıkma hissi, rahatsızlık hissiyatı, suçluluk ve utanç duygularıyla da karakterize edilebilir.
Aşırı yeme atakları sağlığınızı önemli ölçüde olumsuz etkileyebilir; bu durum da beraberinde aşırı yemenin semptomlarını tanımlamayı ve gerekirse profesyonel yardım almayı özellikle önemli bir hale getirmektedir.
Aşırı Yeme Bozukluğunun Belirtileri
Bu hastalık kendini iki ana semptom olarak gösterebilir:
- Kısa bir süre içerisinde veya aynı süre zarfında çoğu insanın tüketebileceğinden daha fazla yemek yiyebilmek.
- Atak sırasında yemek yemeyi kontrol edememe duygusunun ortaya çıkması.
Aşırı yeme atakları, ayrıca kendini aşağıda belirtilen semptomlardan üç veya daha fazlasıyla gösterebilir:
- Rahatsız hissedecek kadar doymuş hissetmek.
- Normalden daha hızlı yemek.
- Açlık hissiyatı olmadığı halde yemek yeme ihtiyacı.
- İğrenme, suçluluk veya üzüntü hissetmek.
- Utançtan dolayı tek başına yemek yeme isteği.
Aşırı Yeme Ataklarının Yol Açtığı Bazı Rahatsızlıklar
Bu ataklar bir çok sağlık sorunlarına yol açabilir fakat sadece birkaç tanesini listelemek istersek:
- Anksiyete
- Depresyon
- Şeker hastalığı
- Kalp rahatsızlıkları
- Yüksek kan basıncı
Bu hastalıkların çoğu obezite ile doğrudan ilişkili olmakla beraber aşırı yeme atakları geçiren insanların yarısı ise aşırı kiloludur.
Aşırı Yeme Ataklarının Bazı Sebepleri
Yeme bozukluğuna sebep olan nedenler tam olarak bilinmese bile sebep olabilecek olasılığı yüksek faktörler aşağıdaki gibi listelenmiştir:
- Genetik
- Aile geçmişi
- Diğer psikolojik durumlar (depresyon, anksiyete vb.)
- Diyet ve vücut imajı sorunları
Görüldüğü üzere bu ataklara sahip olmak elimizde olmayan nedenlerden dolayı da olabilir. Hatta bir neden daha ekleyecek olursak buna sosyal mecraları da ekleyebiliriz.
Ataklarla Başa Çıkmak İçin Önerilen Yöntemler
Uygun tedavi ve dışardan profesyonel desteğe ek olarak bireysel olarak yapacağınız küçük önlemlerle bu atakları önleyebilirsiniz.
- Acıktığınızı fark etmeye çalışın: Bazen insanlar aşırı açlık duygusu hissettiğinde kendilerini tıkanırcasına yemek yerken bulurlar. Aşırı acıkma noktasına gelmeden önce kendinize sağlıklı bir atıştırmalık veya öğün hazırlayarak bunun önüne geçebilirsiniz.
- Tehlikeli yiyecekleri evinizden uzak tutun: Eğer hangi yiyeceklerin aşırı yeme ataklarınızı tetikleyeceğini biliyorsanız bu yiyeceklerden bir an önce kurtulun; evinize almamaya özen gösterin.
- Yemeğinize odaklanın: Dizi izleme, kitap okuma veya herhangi bir aktiviteyle uğraşırken yemek yememeye çalışın. Yemek zamanınızı diğer aktivitelerden ayrı tutun.
- Zamanınızı doldurun: Çoğu insan, sıkıldığında aşırı yeme isteği duyar. Bu yüzden zamanınızı verimli ve keyifli etkinliklerle doldurmak sizi ataklardan uzak tutacaktır.
- Yemek günlüğü tutun: Kulağa her ne kadar saçma gelse de, yediğiniz her şeyi yazmak yeme düzeninizi ortaya çıkartacaktır. Duygular, aşırı yeme ataklarını kontrol eden önemli sebeplerden biri olduğu için belirli bir yemeği yerken nasıl hissettiğinizi not edin.
Tabii ki bunların yanı sıra dışardan profesyonel bir destek almak, sürecin en önemli adımlarından biridir. Dünyada çoğu insanda görülen bu hastalık, ne yazık ki “kendi kendine tedavi edilebilir” bir süreç olarak görülüyor. Halbuki bu ataklar sıklaştıysa, kusmaya veya diğer önlemleri almaya kadar ulaşıyorsa, bu dışardan bir destek almaya başlamanız gerektiğini göstermektedir. Unutmayın ki, bu rahatsızlık diğer her hastalık gibi utanç duyacağınız bir şey değil, aksine yardım isteyip kolayca toparlayabileceğiniz bir süreci içermektedir. Rahatsızlıklarınızın üstünü çarşafla örtmeyin, geçin aynanın karşısına onlarla yüzleşin ve tedavi olmak için profesyonel destek almaktan kaçınmayın. Sağlıcakla kalın.
İlk Yayımlanma Tarihi: 12 Ekim 2022
Güncellenme Tarihi: 12 Eylül 2023
Kaynakça
https://www.verywellmind.com/when-does-overeating-become-binge-eating-3495807
https://www.nationaleatingdisorders.org/learn/by-eating-disorder/bed
