Günümüzde gelişen teknoloji ve yaşam standartları sayesinde dünyada yaşlı nüfus giderek artmaya başlamıştır; bu nedenle uzun ömür garantisinin yanı sıra artan yaşa bağlı insanlarda ortaya çıkan komplikasyonları iyileştirmeye yönelik taleplerin artmasına bağlı olarak bu konudaki çalışmalar artmıştır.
Bu makalede, son zamanlarda yaşlanma karşıtı olarak karşımıza çıkan Nikotinamid Mononükleotidi (NMN) insanlara sunduğu vaatleri ve kullanımına dair endişeleri ele alınacaktır.
NMN, piridin bazlı bir biyoaktif nükleotiddir. Oldukça asidik ve suda çözünür bir bileşiktir.
Vücuttaki NAD+ (Nikotinamid adenin dinükleotit) seviyesi vücuttaki yaşlanmaya bağlı olarak azalır bu durum vücudumuz ‘enerji santrali’ olan mitokondride enerji üretiminin azalması, vücutta serbest radikaller ve antioksidanlar arasındaki dengesizlik sonucu doğan oksidatif stres, DNA hasarı ve inflamatuar durumlar ile ilişkilidir.
NAD+ öncüsü olan NMN, vücuttaki NAD+ düzeylerini yükseltir ve yaşlanma sürecini azaltabilir. Yaşlanma sürecini azaltırken izlediği mekanizma ise şu şekilde özetlenebilir;
Yaşlılığa bağlı olarak NAD+ tüketen enzimler artar ve bunun bir sonucu olarak vücutta NAD+ seviyesinde azalma meydana gelir. NAD+ tüketen enzimler tarafından azalan NAD+ seviyesi için NMN, NAD+ biyosentezinin bir ara bileği olması nedeniyle vücuda NMN verilmesiyle telafi edilebilir.
NAD + üretmek için üç farklı biyosentez yolu vardır. Bunlar;
- Triptofandan de novo sentezi,
- Kurtarma,
- Preiss-Handler yollarıdır.
Bu yollardan en etkili olanı ise kurtarma yoludur. Nikomtinamid ve PRPP’nin NAMPT’nin enzim etkisiyle NMN’ye dönüştürülüp ardından NMNAT tarafında NAD’ye dönüştürülmesini izler.
Peki Hangi Gıdalardan Elde Edilebilir?
Doğal olarak olgunlaşmamış soya fasulyesi baklaları, lahana, salatalık, brokoli, domates, mantar ve avokado gibi çeşitli meyve ve sebzelerde ve ayrıca çiğ sığır eti ve karideste bulunur.
Farelerde ve insanlarda yürütülmüş olan çalışmalarda, NMN diyabet, kardiyovasküler sorunlar, bilişsel bozukluk gibi yaşa bağlı ortaya çıkan kronik sorunlarda umur verici sonuçlarla büyük terapötik potansiyel sunduğu gösterilmiştir. Günümüzde ≥500 mg gibi dozu çok yüksek olan kapsül şeklinde ‘anti-aging (Yaşlanma karşıtı)’ pazarlanan NMN ürünleri bulunmaktadır. Uzun süreli uygulama için gerekli klinik ve toksikolojik çalışmalar henüz tamamlanmadığından, bu dozların güvenliği net bir şekilde değerlendirilemez. Piyasada izlenen agresif pazarlama tekniklerinden ziyade, NMN düzenli tüketen kişilerin uzun vadede gözlenecek olan takip sonuçları ileri ki yıllarda güvenirliliği hakkında daha doğru sonuçlar elde etmemizi ve güvenilirliği hakkında net sonuçlar elde etmemizi sağlayacaktır.
KAYNAK
Nadeeshani, H., Li, J., Ying, T., Zhang, B., & Lu, J. (2021). Nicotinamide mononucleotide (NMN) as an anti-aging health product – Promises and safety concerns. Journal of advanced research, 37, 267–278. https://doi.org/10.1016/j.jare.2021.08.003
Soma, M., & Lalam, S. K. (2022). The role of nicotinamide mononucleotide (NMN) in anti-aging, longevity, and its potential for treating chronic conditions. Molecular biology reports, 49(10), 9737–9748. https://doi.org/10.1007/s11033-022-07459-1
