7 Farklı Kan Tahlili Start-Up’ı! Bir Sonraki Theranos Vakası Olabilirler mi?

Theranos davasını yaşanan son gelişmelerin ardından mutlaka görmüşsünüzdür. Bilmeyenler için Theranos, yalnızca bir damla kandan yüzlerde kan tahlili yapabileceğini iddia ettikleri bir cihaz geliştirmiş ve ABD’nin en büyük eczane zinciri Wallgreens ile ortaklık kurarak diğer laboratuvarlara kıyasla sunduğu oldukça uygun fiyatlandırma politikası sayesinde pek çok hastayı kendine çekmeyi başarmıştı.

Şirketin devrim yaratan teknoloji fikri büyük yatırımcılardan öyle destek gördü ki şirketin kurucusu olan Elizabeth Holmes kendi kendine genç yaşta milyarder olan kadın olarak tarihe geçerken 9 milyar dolarlık bir şirket kurmuştu. Ama işler umdukları gibi gitmedi.

Şu yazı da ilginizi çekebilir:
Theranos: Bir Silikon Vadisi Biyoteknoloji Dolandırıcılığı

Silikon vadisindeki şirketlerin yapana kadar öyleymiş gibi göster anlayışını benimseyen Theranos, cihazın beklenildiği gibi tam olarak çalışmaması nedeniyle sorunlar yaşıyordu. Kan tahlillerinde rakip firmaların cihazlarını kullanmak, az miktarda kanı bu cihazlarda kullanabilmek için sulandırmak ve hastaya gerçekle ilgilisi olmayan tahlil sonuçları göndermek gibi ciddi hatalar yaparak insanların sağlığıyla oynadılar. FDA denetimi altında olmayan şirket, içeriden sızan bilgiler ışığında Wall Street Journal gazetisinden gazeteci John Carreyrou’nun yayınladığı bazı iddiaların ardından itibarını kaybetmeye başladı. Yatırımcı desteğini ve Wallgreens ile iş birliğini kaybetmeye başlayan şirket, son yıllarında teknolojisini hayata geçirmek üzere çalışmalar yapsa da başarılı olamadı ve nihayetinde şirket feshedildi.

Açılan davalar yıllar boyunca sürerken geçtiğimiz hafta mahkeme Elizabeth Holmes’ü yatırımcıları dolandırma suçundan 135 ay (11.25 yıl) hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi. Yaşananların insanları aldatma, hastalara geri dönüşü olmayabilecek şekilde yanlış bilgiler verme gibi olumsuz yönlerinin diğer firmalara örnek teşkil etmesi gerektiği özellikle belirtilirken, bugün kan testi üzerine ürün ve hizmetler sunan çeşitli start-up’ları görmek mümkün. Gelin, belki de geleceğin başarılı/başarısız yeni Theranos’u olmaya aday olabilecek bu start-up’ları birlikte inceleyelim.

Genalyte

2007 yılında kurulan şirket, Maverick adlı immünoassay analizörü ürünü için yaklaşık 91,8 milyon dolarlık fon sağladı. Firma ürününün silikon fotonik biyosensörler kullanarak tek bir damla kanı 15 dakika içerisinde analiz edebildiğini iddia ediyor. Platform, proteinlerin veya antikorların sensörlere bağlandığını gerçek zamanlı olarak algılayabilen bu silikon çiplerden 12’sini içeren tek kullanımlık bir dizi etrafında tasarlanmış.

Şirket FDA tarafından Ekim 2019’da Maverick teşhis sisteminin RNP (riboceloprotein) testi için ve Ekim 2020’de SARS-CoV-2 çoklu antijen seroloji paneli için acil kullanım izni (EUA) onayı aldığını belirtiyor.

Geçen zamanla beraber ürün ve hizmet gamını genişleten firmanın gelecekte ne kadar başarılı olacağını hep beraber göreceğiz.

Athelas

2016’da başlayan bir Silikon Vadisi girişimi olan Athelas, biri Stanford’dan olmak üzere üniversiteden ayrılan iki kişi tarafından kurulması yönüyle Theranos’a oldukça benziyor. Toplam finansmanını yaklaşık 3,7 milyon dolara çıkarmayı başaran girişim, geliştirdiği uzun bir cihaza yerleştirilen bir damla kanı, 60 saniye gibi bir süre içerisinde analiz ederek grip, bakteriyel enfeksiyonlar ve hatta kanser gibi hastalıkları test edebiliyor-muş. Ayrıca cihaz, şu anda kanser hastalarının kemoterapi için beyaz kan hücrelerinin sayısını takip edebilmeleri amacıyla kullanılıyor. (Beyaz kan hücreleri, vücudun bağışıklık sisteminin sağlığını göstermektedir.)

Athelas’ın cihazı Theranos’un bir kutuya sıkıştırmaya çalıştığı minik bir otonom laboratuvarın aksine, bir nevi mikroskop gibi çalışarak kan örneğinin yüksek çözünürlüklü görüntüsünü alıyor ve patologların incelemeleriyle eğitilmiş olan bir yapay zeka ve makine öğrenimini kullanarak bilgisayar ortamında analiz ediyor.

FDA onayı aldığı bilgisini paylaşan şirket Şubat 2022’de 132 milyon dolar ile unicorn statüsüne ulaştı. Hikayesi oldukça benzese de teknolojinin çalışma yöntemiyle daha tutarlı ve güvenilir sonuçlar sağlayan bu firmanın geleceği parlak görünüyor.

Karius

Silikon Vadisi merkezli Karius 2014 yılında kuruldu. Şirket geliştirdiği patojen tespiti teknolojisiyle Ağustos ayında Khosla ve Çinli teknoloji devi Tencent’in de dahil olduğu oldukça büyük yatırımcılardan 55 milyon dolar toplamayı başardı. Bu şirketin de yine Stanford Üniversitesi ile bağlantısı bulunuyor.

Şirket rakiplerinin aksine tam kan alımı gerektirmekle birlikte, kandaki DNA parçalarını analiz ederek 1.000’den fazla bulaşıcı hastalığı (viral, bakteriyel veya mantar) tespit edebiliyor. CNBC’de yayınlanan bir haberde Karius, üç yaşındaki bir çocuğa bir gün içerisinde fare ısırığı ateşi teşhisi koymayı başardı. Standart prosedürler kullanılarak aylarca sürebilecek bir teşhisi bir gün gibi kısa bir sürede yapabilmiş olması, geleceğin umut vadeden sağlık teknolojileri konusunda şirketi öne çıkarıyor.

Şimdilik test için 2000 dolar gibi bir ücret gerekiyor olsa da, firma daha fazla klinik test için yeni bir fon olarak 165 milyon dolar topladı. Bu, bugüne dek toplamda 254 milyon dolar fon toplamayı başardığı anlamına geliyor.

Day Zero Diagnostics

2016’da Massachusetts’in Doğu kıyısında kurulan biyoteknoloji şirketi Day Zero Diagnostics, yaklaşık 3 milyon dolar fon aldığını bildirildi. Firma, saatler içinde kandan bakteriyel bir enfeksiyonun suşunu ve antibiyotik direnç profilini tanımlayan hızlı, tüm genom dizilimine dayalı bir teşhis geliştirdiğini söylüyor.

Sistemin makine öğrenimi algoritması Keynome, genomik verilerden antibiyotik direncini belirlemek için tescilli bir mikrobiyal direnç veri tabanı olan MicrohmDB’yi kullanıyor. Küresel antibiyotiğe dirençli böcek krizine katkıda bulunan geniş spektrumlu antibiyotik kullanmaktan kaçınmak amaçlanıyor.

Şirketin bugüne kadar elde ettiği toplam fonu 11,6 milyon dolara ulaşmış durumda.

Orphidia – Senzo

2013 yılında kurulan San Francisco merkezli (başlangıçta Londra) Orphidia, 2 milyon dolarlık fona sahip olduğunu açıkladı. Firma, tek bir kan damlasından 40 yaygın teşhis testi çalıştırabilen ve yaklaşık 20 dakikada sonuç veren taşınabilir bir cihaz geliştirmek üzere çalışıyor. 

Rakiplerine kıyasla biraz daha ilginç çalışan sistemde Orphidia, kanı otomasyon yoluyla test etmek için mikroakışkan çipler kullanıyor. Mikroakışkanlar, küçük miktarlarda sıvının küçük kanallardan aktığı süreçtir. Bu durumda, mikro pompalar kanın akmasını sağlarken, mikro valfler çip boyunca kan akışını yönlendirir. Şirket şu an Senzo markası altında hizmetler sunmaya devam ediyor.

NOWDiagnostics

2013 yılında kurulan şirket 2016’da yaklaşık 11 milyon dolarlık borç finansmanı alarak mevcut ürün kitleri üzerinde hizmet sunuyor.

ABD onaylı tek kan tahlili, idrar testinden daha doğru olan ve laboratuvara ihtiyaç duymadan bakım noktası tesislerinde standart kan testlerine kıyasla daha az kanla, eşit derecede güvenilir sonuçlar sunan bir gebelik testidir. Şirket ayrıca Avrupa’da üç kardiyak testi ve üç toksikoloji testi pazarlıyor. Ayrıca cinsel yolla bulaşan hastalıklar (yedisi bir arada), gıda intoleransı (yedisi bir arada), grip (beşi bir arada) ve pembe göz (konjunktivit) gibi yaygın bulaşıcı hastalıklar için hızlı kan testleri geliştiriyor.

Thriva

Thriva, DIY kiti olarak nitelendirebileceğimiz, evde kendin yap mantığıyla çalışan bir ürün sayesinde, kendi kanınızı ilgili hazneye aktararak kurye aracılığıyla postalayarak veya kliniğe giderek kanınızın analiz edilmesini ve sonuçları anlık olarak uygulama üzerinden takip edebilmenizi sağlıyor.

Abonelik sistemi ile hizmet veren girişim genel sağlık, diyabet, uyku kalitesi, omega-3 ve 6, karaciğer ve vitamin gibi çeşitli kategorilerde tahlil yaptırmanıza olanak sağlıyor.


Tüm bu firmalar ve fazlasından hareketle görüyoruz ki Theranos’un yaşadıkları ve yaşattıkları, her ne kadar tarihe başarısızlık olarak adını yazdırmış olsa da kan teşhisi endüstrisini yıkmayı başaramamış. Yatırımcı ve firmalar çalışmalarına kaldıkları yerden hız kesmeden devam ediyor ve gelecekte sağlık teknolojileri her birimiz için daha kolay ve ulaşılabilir olacak.

Benzer içerikler için Moletik‘i takip etmeye devam edin. 🧡


İlk yayınlanma: 21 Kasım 2022
Güncellenme: 25 Mayıs 2023

Kaynak
https://www.cnbc.com/2017/08/05/karius-detects-infections-lands-50m.html
İlgili firmalar hakkında daha fazla bilgi almak için web sitelerini ziyaret edebilirsiniz.

+1
1
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
Bu içeriği paylaşın

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top