Toprak kullanmadan topraksız tarım yapmak mümkün mü? İyi ama binlerce yıllık insanlık tarihinde tarım için toprak her zaman olmazsa olmazımızdır, nasıl topraksız bitki yetiştireceğiz? Sadece su ve besin ile bitki yetiştirmemiz bizim için daha mı faydalı? Sayın Moletik okurları bu yazımızda bütün bu sorulara cevap arayacağız. İyi okumalar..
Toprak kullanmadan su içinde mineral besin çözümleri kullanarak bitki yetiştirme yöntemine “Hidroponik” yöntem denir. Hidroponik olarak adlandırılan bu yöntem, bitki köklerinin toprak olmadan sadece su ve besin çözeltilerinde yetiştirildiği bir yöntemdir. Bu yöntem sayesinde su kaynakları ve bitkilerin besin temini daha kontrol edilebilir hale geliyor. Bu nedenle kalitesiz veya çok tuzlu topraklarda kullanılabilirliği söz konusudur. Hidroponik bitki yetiştiriciliği daha az alan gerektirir. Örneğin büyük bir domates tarlası kurmak istiyoruz, aşağı yukarı 5, 6 dönüm arazi işe yarayacaktır. Ancak bunun için 5, 6 dönümlük toprak, gübre, böceklenmemesi için ilaçlar vb. maddeler gerekecektir. Eğer ki hidroponik bir tarımda domates yetiştiriciliği yapmak istersek daha kısıtlı alanda toprağa ihtiyaç duymadan yine domates yetiştirebiliriz. Böylece hem alandan tasarruf hem paradan tasarruf edebiliriz 😉 Bu da toprak muhafazasını olumlu yönde etkiler.
Topraksız sistemler, geleneksel tarım yöntemlerinden daha verimli ve çevre dostudur. Bu yöntemlerde bitkilerin su kaynakları kontrol altına alınarak su tüketimi azaltılır ve su kaynaklarının daha verimli kullanılması sağlanır. Bitki, gelişimi için gerekli bazı kimyasal elementleri topraktan alır ama bu sistemde toprak olmadığı için su içerisinde yer alan bu kimyasallar sayesinde köklerinden alarak beslenebilir.
Topraksız Tarım Sistemi Nasıl Kurulur ?
Topraksız sistemi kurmak için önce bir su tankına, pompaya ve pompalama sistemine, boru sistemine, yetiştirme ortamına ve bitki besinlerine ihtiyacınız var. Hangi tür bitki yetiştirilirse o bitkiye özgü bir besine ihtiyaç duyulur. Bitki kökleri büyüme ortamına yerleştirilir, su ve besin solüsyonu pompa yoluyla borulara ve büyüme ortamına gelir. Bitkilerin büyüme sürecinde, su ve besin çözeltileri düzenli aralıklarla değiştirilir.
Hidroponik sistemler çok çeşitli bitkileri yetiştirmek için kullanılabilir. Marul, ıspanak, domates, biber, salatalık gibi birçok sebze ve meyve bu yöntemle yetiştirilebilir. Bununla birlikte, bazı bitkiler hidroponik sisteme diğerlerinden daha uygundur.
Hidroponik, çeşitli bitkileri yetiştirmek için kullanılabilir ve özellikle sıcak, kuru iklimlerde tarımsal üretim için uygundur. Hidroponik yöntem ile bitkiler için yetiştirme koşulları daha kontrollü olduğu için daha yüksek verim elde edilebilmektedir. Bitkiler tarafından besin alımı ve su tüketimi daha verimli olur, bu da daha az su ve gübre kullanımı anlamına gelir. Bu nedenle, hidroponik yöntem, geleneksel yetiştirme yöntemlerine kıyasla daha çevre dostudur.
Topraksız sistemler, bitki yetiştirmek için farklı yetiştirme ortamları kullanır. Bazı hidroponik sistemlerde bitkilerin kökleri sadece suda büyürken diğer sistemlerde kökler farklı yetiştirme ortamlarında büyür. Örneğin, bazı hidroponik sistemlerde bitki kökleri perlit, turba veya çakıl gibi materyallerde büyürken, diğer sistemlerde daha karmaşık materyallerde büyürler.
Bu Sistemin Faydaları Nelerdir ?
Topraksız sistem, bitkiler daha kontrollü bir ortamda büyüdüğü için zararlı haşerelerin ve hastalıkların önlenmesine yardımcı olur (tamamen ortadan kaldırmaz). Topraksız yetiştirme yöntemi kullanılarak toprakta zararlı, mantar ve diğer hastalıkların oluşturduğu sorunlar ortadan kaldırılır. Aynı zamanda su tasarrufu sağlar. Tarla çiftçiliği çok fazla su kullanımı gerektirir, çünkü suyun büyük bir kısmı aslında amacına ulaşmıyor. Su buharlaşır, emilim olmadan toprakta ilerler ve bu sebeplerle kullanılan suyun büyük bölümü israf olmaktadır.
Hidroponik sistemler, topraklı tarıma göre yaklaşık 10 kat daha az su kullanarak suyun kontrol altında verildiği bir yöntemdir. Bazı hidroponik sistemler, suyu yeniden dolaştırarak tüketimi daha da azaltarak çevreye daha duyarlı bir seçenek sunarlar. Örneğin, 1 kilogram domates yetiştirmek için yoğun tarım yöntemi kullanarak 400 litre su gerektirirken, hidroponik yöntem kullanarak sadece 70 litre su, aeroponik kullanarak ise yalnızca 20 litre su yeterlidir.
Hidroponik sistemler, toprakta yetişen bitkilere kıyasla %30 ila %50 daha hızlı büyüme oranı sağlar. Bu kontrol altında olan sistemler, bahçenizde yabani otların ele geçirme riskini ortadan kaldırarak daha az kimyasal kullanımı sağlar. Bitkilerin ideal miktarda beslenmesi, hidroponik yöntemi ile mümkündür ve iç mekanlarda yetiştirilen bitkiler, çevresel faktörler nedeniyle daha az stres altında kalırlar.
Peki Ya Zararları?
Başlıca riskler konusunda su ve elektrik riskleri var. Hidroponik sistemde net olarak su ve elektrik kullanılır. Elektrik sistemleri su ile birebir temasta olmaması gerekiyor. Aynı zamanda elektrik kesintilerinin sık yaşanmayacağı veya jeneratör kullanımının zorunlu olduğu çalışma ortamları tercih edilmelidir.
Hastalıklar hızla yayılabilir. Tabii ki topraktaki gibi hastalık yapabilecek parazit, böcek veya mantarlardan uzak ortamlarda yetişecek olsa da bitkilerin köklerinde, yapraklarında yaşayabilen parazitler de vardır. Bu parazitler eğer bir kere bulaşırsa hızlı bir şekilde yayılabilir.
Sonuç olarak topraksız tarım yöntemi olan hidroponik sistemler gelecekte bitki yetiştiriciliğinde daha sık kullanılacaktır. Topraksız sistemlerin avantajları, geleneksel tarım yöntemlerine göre daha yüksek verim, daha az su ve gübre kullanımı, daha az hastalık ve haşere oluşumu ve daha az yer gereksinimidir.
Bilimle kalın.
Kaynak
Ekolojist, 2020 Hidroponik – Topraksız Tarım Nedir? Avantajları Nelerdir?
Yenilenebilir Verdes, – Hidroponik Bahçeler Nelerdir?
