Akson, Axōn
Yunanca
“Akson” kelimesinin kökeni, Yunanca “axōn” kelimesine dayanır. “Axōn”, “eksen” veya “eksi” anlamına gelir. Yunanca kökenli bir terim olarak bilim ve tıp alanında yaygın bir şekilde kullanılan bir kavram haline gelmiştir.
Akson Nedir?
Akson, sinir hücrelerinin (nöron) uzantısı veya sinir lifi olarak adlandırılan bir yapıdır. Nöronlar, sinir sistemindeki bilgi iletişimini sağlayan temel hücrelerdir. Bu iletişim, impuls adı verilen elektriksel sinyallerin bir nöronun gövdesinden alınıp, diğer nöronlara iletilmesiyle gerçekleşir.
Akson, nöronun hücre gövdesinden çıkan, ince ve uzun uzantıdır. Genellikle tek bir akson bir nörona aittir ancak bazı özel durumlarda birden fazla akson bulunabilir. Akson, nöronun diğer hücrelerle bağlantı kurmasını sağlar.
Akson, hücre gövdesinden uzaklaştıkça çapı incelir ve dallanmalar oluşturur. Bu dallanmalar, sinaps adı verilen küçük boşluklarda diğer nöronlarla iletişim sağlayan bağlantıları oluşturur. Sinapslar, bir nöronun aksonunun uç kısmında bulunan küçük yapılar olan nörotransmitter adı verilen kimyasal maddelerin salınmasıyla çalışır. Bu nörotransmitterler, sinir impulsunun elektriksel sinyalden kimyasal sinyale dönüşmesini sağlar ve diğer nöronlara iletilir.
Aksonların uzunluğu, nöronlar arasındaki iletişim için önemlidir. Örneğin, beyindeki bir nöron, omuriliğe bağlı bir kasın hareketini kontrol etmek için uzun bir aksona sahip olabilir. Bazı aksonlar ise vücutta uzun mesafeler katedebilir ve bu sayede beyin ve diğer organlar arasında bağlantı sağlar.
Aksonlar, miyelin adı verilen bir maddeyle kaplanabilir. Miyelin, nöronun aksonunu izole eden ve iletim hızını artıran yağ benzeri bir maddedir. Miyelin kılıf, aksondaki elektriksel sinyallerin daha hızlı iletilmesini sağlar ve enerji tasarrufu yapılmasına yardımcı olur. Miyelinli aksonlara sahip nöronlar, beyaz madde (beyaz cevher) olarak adlandırılırken, miyelinsiz aksonlara sahip olanlar ise gri madde (gri cevher) olarak adlandırılır.
Benzer içerikler için Moletik Sözlük‘ü takip etmeyi unutmayın!
Kaynakça
Axon | Wikipedia. (Access Date: 14 September 2023). https://en.wikipedia.org/wiki/Axon .
Nervous System | Encyclopedia Britannica. (Access Date: 14 September 2023). https://www.britannica.com/science/nervous-system .
Axon | Encyclopedia Britannica. (Access Date: 14 September 2023). https://www.britannica.com/science/axon .
Axon | Cambridge Dictionary. (Access Date: 14 September 2023). https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/axon .
