Şüphesiz ki 21. yüzyılın teknoloji damgası olan yapay zekalar (İng. Artificial intelligence; AI), doğal zekanın aksine makineler tarafından görüntülenen bir zeka çeşidi olarak karşımıza çıkmakta. Karşımıza çıkan zorlukların birçoğunda yardım aldığımız yapay zekanın sunduğu nimetlere biraz daha yakından bakalım.
Tabi ki burada bahsedeceğimiz yardım son güne bıraktığınız ödevleri yapay zekaya yaptırmak değil!
Geçtiğimiz yıllarda biyolojide karşımıza çıkan en büyük sorunlardan birisi olan yaşamın temellerinden birisi olan proteinlerin ‘nasıl benzersiz bir üç boyutlu şekle katlandığı’ yapay zeka sayesinde çözülmüştü. Londra merkezli yapay zeka laboratuvarından çıkan bu sonuçlar hakkında ise Maryland Üniversitesi’nden Dr. John Moult, “Bu hayati moleküllere yönelik küçük müdahalelerin bile sağlığımız üzerinde felaket etkileri olabilir, bu nedenle hastalığı anlamanın ve yeni tedaviler bulmanın en etkili yollarından biri, ilgili proteinleri incelemektir. Bakteriler ve virüsler de dahil olmak üzere diğer türlerde milyarlarca protein var, ancak yalnızca bir tanesinin şekli üzerinde çalışmak oldukça pahalı ve uzun yıllar alabilir” şeklinde yorum yapmıştı.
Proteinler üzerinde yapılan bu çalışmalar sayesinde elde edilen veriler, araştırmacıların sıtma için yeni tedavilerden plastik atıkları parçalayabilen enzimlerin yaratılmasına kadar her konuda ilerleme kaydetmelerine şimdiden yardımcı oluyor.
Yapay zeka sadece biyoloji alanında değil birçok bilim dalında aslında sessizce bilim insanlarına yardım ediyor.
Nükleer fizyon kontrolü… Fizikçi Dr. Arthur Turrell’in “insanlık tarihinde elektriğin kullanılmaya başlanmasına benzer bir atılım” olarak nitelendirdiği nükleer füzyon, önemli bir sorunla karşılaşıyor. Reaktör içeresinde yüksek sıcaklıktan dolayı plazmanın şeklini muhafaza edip bir arada tutabilmek… Bu önemli sorun karşısında DeepMind’ın yapay zekâsı saniyede 10 bin defa 90 farklı ölçüm alıp manyetik alanı bu ölçümlere göre düzenleyerek plazmayı sürekli kontrol edebildi.
Sağlık hizmetlerinde de yapay zekadan yardım alıyoruz…
Bilim insanları, psikiyatride insan davranışını taklit eden sohbet robotları sayesinde anksiyete ve depresyon tedavisi üzerine araştırmalar yapıyor. Ayrıca bunun yanı sıra bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) görüntüleme ile hastalardaki hastalıkları tespit ve teşhis etmek için radyoloji alanında yapay zeka üzerinde çalışmalar devam etmektedir.
Bunlardan biri olan Google’ın sağlık odaklı yapay zekası CoDoC, doktorlar için halihazırda yapay zeka ile konulmuş teşhislerin doğruluk payını kontrol edip denetleyen ve gerekli görürse ikinci bir insan doktora danışılması gerektiğini söyleyen bir yapay zeka sistemi olarak karşımıza çıkıyor. Bu konuda hazırladığımız içeriğe buradan ulaşabilirsiniz.
Şüphesiz ki yapay zeka, yazımızda bulunan alanların dışında bilim insanlarına birçok konuda yardımcı olduğu gibi bizlere de bir çok alanda yardım etmekte.
Belki 21. yüzyılda dünya tarihinde yeni bir çağın daha kapısını aralıyoruzdur.
Kaynak
50 Yıllık Biyoloji Problemi Yapay Zeka Sayesinde çözüldü, Kıbrıs Gazetesi. Available at: https://www.kibrisgazetesi.com/bilim-teknoloji/50-yillik-biyoloji-problemi-yapay-zeka-sayesinde-cozuldu-h100642.html.
Nükleer Füzyon Artık Yapay Zekâ Ile Kontrol Ediliyor. LABMEDYA. (n.d.). https://www.labmedya.com/nukleer-fuzyon-artik-yapay-zek-ile-kontrol-ediliyor
Sparkes, M. The biggest scientific challenges that AI is already helping to crack. New Scientist. https://www.newscientist.com/article/2384085-the-biggest-scientific-challenges-that-ai-is-already-helping-to-crack/
