Adını psikoloji tarihine yazdırmakla kalmamış, aynı zamanda birçok edebiyat ve sinema yapıtına da konu olmuş olan Chris Sizemore’u daha önce duymuş muydunuz? Duymadıysanız, gelin birlikte, tüm benliğini 20 kişiliğe ev sahibi yapmış bu ilginç kadının hikayesine göz atalım.
Chris Sizemore, 1927 yılında ABD’de dünyaya geldi. 2 yaşına gelen Sizemore, annesinin kendini bıçakla yaralaması, babasının iş yerindeki bir kişinin korkunç bir makine kazasına yakalanması ve onunla aynı yaştaki kuzeninin yaşamını yitirmesi gibi olaylara şahit olmasıyla derinden etkilendi.
Tüm bunları takip eden ergenlik döneminde ise tuhaf şeyler oluyordu. Gözlerini açamayacak derecede olan baş ağrıları, bayılmalar ve davranış değişiklikleri yaşamaya başladı. Bunun üzerine doktora gitmeye karar veren genç kadın, sonrasında psikiyatrist Corbett Thigpen ve Hervey Cleckley tarafından incelenmeye başladı. İlk başlarda bu olayların stres kaynaklı olduğu düşünüldü. Ancak, zaman ilerledikçe, Sizemore farklı kişiliklere bürünmeye başladı.
Normalde Sizemore ağırbaşlı, sessiz, sakin bir kişiyken; diğer taraftaki yeni kişiliği daha hareketli ve konuşkan biriydi. İnceleme altında bu yeni kişiliğe Eva Black, eski kişiliğe ise Eva White ismi verildi. Çözüm aşamasında, bu iki kişiliğin birleşimi ve en baskın olan karaktere de Jane adını veren psikiyatristler bir süre başarılı bir şekilde ilerledi. Ancak daha sonra Jane yok olunca Eva White ve Eva Black de Sizemore’un zihninden silindi. Bu üçlü kişilik grubunun yerine yeni bir üçlü kişilik grubu geldi ve bu böyle devam etti.
20’den fazla sayıda ve her biri birbirinden farklı olan kişilikler değişmeye devam ederken Sizemore bu süreçte 8 farklı terapist ile görüştü. 8. terapist, dört yıl boyunca yeni bir yöntem denedi ve tüm kişilikleri tek bir çatı altında toparlamaya çalıştı. Sonunda çözüme ulaştılar ve Chris Sizemore iyileşti. Yaşadıklarıyla ilgili kitap yazan kadın, dürüstlüğünden ötürü en çok Eve Black karakterini sevdiğini ancak kocasının Jane’i daha çok sevdiğini belirtti.
Chris Sizemore 2016’da 89 yaşında kalp krizi nedeniyle hayatını kaybetti. Yazdığı kitaplar ve adına çekilen filmler ise hâlâ ilgi çekiyor ve ilgilileri tarafından beğeniliyor.
Chris Sizemore Adına Çekilen Bazı Filmler:
Üç Ruhlu Kadın (The Three Faces Of Eve), Parçalanmış (Split), Kimlik (Identity).
Chris Sizemore öznesini ele aldıktan sonra, buradaki olaylara sebep olan asıl nesneye bakacak olursak DKB denilen psikolojik rahatsızlık karşımıza çıkıyor. Gelin biraz da bu “sebep”e odaklanalım:
Dissosiyatif Kişilik Bozukluğu (DKB) Nedir?
Çoklu kişilik bozukluğu da denen bu psikolojik rahatsızlık; bilinç, hafıza, kimlik ve algının parçalanması durumunu ifade eder. Birçok türde kişilik bozukluğu vardır ve hepsi de ciddi rahatsızlıklar olup uzun süreli tedaviler gerektirebilir.
DKB’nin Bazı Belirtileri:
- Kişinin, içinde farklı davranmasına sebep olan biri olduğunu düşünmesi
- İç sesinin komut vermesi
- Çok uzun süre aynı noktaya bakarak durması
- Bir yere gidip nasıl gittiğini bilmemesi
- Çevresi tarafından sürekli yalan söylediğinin düşünülmesi
- Eşyalarının nasıl geldiğini bilmemesi
Kişilik stilleri ve kişilik bozuklukları arasındaki farkı anlamak oldukça önemlidir. Tanı ve teşhiste bu fark gözetilerek değerlendirilmeye alınır. Örneğin, utangaç olan veya tek başına vakit geçirmeyi seven birine şizoid kişilik bozukluğu tanısı koymak yanlış olur.
DKB tanısı koyarken; ikili ilişkilerindeki tutumu, duygusal davranışları, kimliğinden haberdar olma, gerçeklik bilinci, davranış ve dürtü kontrolü gibi alanlarda uzun süreli değerlendirme gerekir. Sonrasında gerektiği taktirde görüntüleme cihazlarından veya çeşitli testlerden yararlanılabilir.
DKB’nin Sebebi Nedir?
Çoklu kişilik bozukluğunun sebebi büyük oranla çocukluk travmalarıdır. Çocukluk döneminde yaşanan cinsel istismar; duygusal ya da fiziksel şiddet; çevresel veya bilinçaltı faktörler; kazalara, doğal afetlere veya savaşa tanık olmak DKB’nin başlıca sebebi olan travmayı oluşturabilir.
Tedavi adına psikiyatristlerin uyguladığı bilişsel-davranışçı terapi, EMDR, diyalektik davranış terapisi, klinik hipnoz, ilaç tedavileri gibi birçok farklı yöntem de mevcuttur.
Eğer Dissosiyatif Kişilik Bozukluğu ile ilgili daha ayrıntılı bilgilere ve deneyimlere ulaşmak isterseniz yukarıda paylaştığım filmlerin yanısıra bu konuyu içeren bazı kitapları da aşağıda bulabilirsiniz 🙂
- Çoklu Kişilik Bozukluğu – Frank W. Putnam
- Dövüş Kulübü – Chuck Palahniuk
- First Person Plural: My Life As A Multiple – Cameron West
- Eve’ın Üç Yüzü – Thigpen
- Hakkımda Her şey: Birden Fazla Karakterle Bedenimi Paylaşarak Yaşamayı Nasıl Öğrendim? – Kim Noble
Daha fazla içerik için Moletik’i takip etmeyi unutmayın 🙂
Kaynak
https://www.e-psikiyatri.com/coklu-kisilik-bozuklugu
