Apple, özellikle hareket kısıtlılığı yaşayan bireyler için teknolojik erişilebilirliği bir üst seviyeye taşıyacak yeni bir proje üzerinde çalışıyor. Şirket, kullanıcıların iPhone, iPad ve Vision Pro gibi cihazları doğrudan beyin sinyalleriyle kontrol edebileceği bir beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) geliştirmeye başladı.
Apple ve Synchron Ortaklığı
Bu yenilikçi girişim, Apple’ın New York merkezli biyoteknoloji firması Synchron ile yaptığı iş birliği kapsamında yürütülüyor. Jeff Bezos ve Bill Gates gibi önemli yatırımcıların desteklediği Synchron, beyin sinyallerini okuyabilen ve yorumlayabilen “Stentrode” adlı bir implant geliştirmiş durumda. Apple’ın bu teknolojiye olan ilgisi, şirketin erişilebilirlik teknolojileri konusundaki uzun vadeli vizyonunu da gözler önüne seriyor.
Mekanik Etkileşim Yerine Doğrudan Zihin Gücü
Geleneksel bilgisayar kullanımında klavye, fare, dokunmatik ekran ve sesli komutlar gibi fiziksel ya da davranışsal yöntemlere ihtiyaç duyuluyor. Beyin-bilgisayar arayüzü teknolojileri ise bu bariyerleri ortadan kaldırarak, fiziksel hareket kabiliyeti kısıtlı bireyler için cihaz kullanımını mümkün kılıyor. Kullanıcı, düşünce gücüyle cihaz ekranında gezinme ve seçim yapma gibi işlemleri gerçekleştirebiliyor.
Stentrode’un Neuralink’ten Farkı
Elon Musk’ın Neuralink projesi, kamuoyunda en çok bilinen beyin-bilgisayar arayüzü çalışmaları arasında yer alsa da, Synchron’un yaklaşımı bazı yönleriyle farklılaşıyor. Neuralink’in beyin içine yerleştirilen N1 implantı, çok daha fazla beyin verisi toplayabiliyor. Buna karşın Synchron’un Stentrode cihazı, beyin dokusuna doğrudan müdahale etmeden, damar yoluyla yerleştiriliyor. Bu sayede daha az invaziv bir yöntem sunulmuş oluyor.
Apple Cihazlarıyla Entegre Olacak
Synchron’un cihazı, Apple’ın hali hazırda sunduğu “switch control” isimli erişilebilirlik özelliğiyle uyumlu çalışıyor. Bu sistem, kullanıcının joystick ya da anahtar gibi harici kontrol cihazları ile Mac bilgisayarları yönetmesini sağlıyor. Artık bu kontrol, düşünce sinyalleriyle de mümkün hale geliyor.
2019 yılından bu yana 10 kişiye Stentrode implantı uygulandı. Bu kişilerden biri olan ALS hastası Mark Jackson, Vision Pro başlığı takarak sanal olarak İsviçre Alpleri’ni ziyaret ettiğini ve bu deneyimin fiziksel olarak hissettiği bir heyecan yarattığını aktardı. Ancak Jackson, sinyallerin sınırlı olması nedeniyle cihazla etkileşimin yavaş olduğunu belirtti.
Yeni Bir Arayüz Paradigması
Synchron CEO’su Dr. Tom Oxley, Apple’ın bu projedeki rolünü şu sözlerle özetledi:
“Apple, dokunma, ses ve yazı gibi geleneksel giriş yöntemlerinin yanında beyin sinyallerinin de tanındığı yeni bir arayüz paradigmasına öncülük ediyor. Bu yaklaşım, yalnızca felçli bireyler için değil, çok daha geniş bir kullanıcı kitlesi için yeni olanakların önünü açıyor.”
FDA Onayı Yolda
Stentrode’un ticari olarak yaygın şekilde kullanılabilmesi için ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nden (FDA) tam onay alması gerekiyor. Bu sürecin birkaç yıl daha süreceği tahmin edilse de, Apple ve Synchron’un ortak çalışması, beyin-bilgisayar arayüzü teknolojisinin gelecekte ne denli yaygınlaşabileceğine dair umut verici bir örnek sunuyor.
Kaynak
Newcombe, L. (2025). Apple is Developing a Brain-Computer Interface. Gizmodo. https://gizmodo.com/apple-is-developing-a-brain-computer-interface-2000601576
