Lavanta çok eski zamanlardan bu yana kullanılan tıbbi bitkilerden biridir. Kaydedilen en eski kullanımı Antik Mısır’a kadar uzanır ve burada mumyalama sürecinde kullanılmıştır. Daha sonraki zamanlarda lavanta; Antik Pers, Yunanistan ve Roma dahil olmak üzere birçok bölgede kullanılmaya başlanmıştır. Bu kültürlerde lavanta, bedeni ve zihni arındırmaya yardımcı bir materyal olarak kullanılmaktaymış.
Geleneksel tıpta ise bu gibi bazı bitkilerin sahip olduğu kokuların sakinleştirici etkilerinin olduğuna halen inanılmaktadır. Eskiden lavanta uykusuzluk veya diğer uyku bozukluklarından muzdarip insanlar için tavsiye edilirmiş. İnsanların uykuya dalmalarına ve daha iyi bir gece uykusu çekmelerine yardımcı olmak için yastıklarını lavanta çiçekleriyle doldurulurmuş.
Lavantadan elde edilen ve bir çok kullanım alanı olan lavanta uçucu yağının başlıca kullanım alanları: sakinleşmek, ağrı, migren, akne, yara, yanık, kesik, böcek ısırığı, uyku problemleri, gevşeme, meditasyon, saç sorunları…
Günümüzdeki yapılan araştırmalar da lavanta aromasını solumanın uyku kalitesini iyileştirebileceğini öne sürüyor. Bu konu hakkında Frontiers in Behavioral Neuroscience dergisinde bir makale yer aldı. Makaleye göre Japonya’daki Kagoshima Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, lavanta ve diğer kokulu bitkilerin sahip olduğu esansiyel yağlarında bulunan tatlı kokulu bir alkol olan linalool’ün fareler üzerinde etkisi incelendi.
Linalool buharına maruz kalan farelerde araştırmacılar, bu maddenin beyni, akciğerler yoluyla kan dolaşımına emilerek değil, koku yoluyla etkilediğini gösterdiler. Bunu doğrulamak adına, koku duyusu olmayan fareleri linalool bileşiğine maruz bıraktılar ve bu farelerde bileşik aynı etkiyi yaratmadı. Böylece “koku girdisinin” beyne giden yol olduğunu doğruladı.
Çalışma sonucunda anksiyete tedavisi için verilen ilaçlarla lavanta karşılaştırıldığında araştırmayı yapanlardan biri olan Dr. Kashiwadani, “Sonuçlar, linalool’ün benzodiazepinler gibi doğrudan GABAA reseptörleri üzerinde etki etmediğini ancak rahatlatıcı etkilerini üretmek için onları burundaki koku alma nöronları yoluyla aktive etmesi gerektiğini gösteriyor.” açıklamasında bulundu.
Bu nedenle linalool’ün güvenliğini ve etkinliğini test etmek ve beyinde bileşiğin hedeflediği kesin bölgeleri bulmak için şimdi daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu sözlerine ekledi.
Kaynak
Harada, H., Kashiwadani, H., Kanmura, Y., & Kuwaki, T. (2018). Linalool Odor-Induced Anxiolytic Effects in Mice. Frontiers in behavioral neuroscience, 12, 241. https://doi.org/10.3389/fnbeh.2018.00241
Lillehei, A. S., & Halcon, L. L. (2014). A systematic review of the effect of inhaled essential oils on sleep. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 20(6), 441–451. https://doi.org/10.1089/acm.2013.0311
Medical news today, Does lavender really help with anxiety?
En sevdiğim bitkilerden birtanesi faydalarının bu kadar çok olması beni heyecanlandırdı. Bundan böyle hayatıma daha çok lavantayı katacağım.Tebrikler….👏👏👏