Yüzyıllardır yalnızca bilim insanlarının bilgi birikim sistemi ve teorilerinde değil, sistematik araştırmaların dışında da oldukça merak uyandıran bir konu olan “ölümsüzlüğün sırrı”, İspanya’da Ovideo Üniversitesi’ndeki araştırmacıların karşısına bir tür “denizanası geni” ile çıktı.
Latince adı Turritopsis dohrnii olan söz konusu denizanası türü, Akdeniz ve Japonya sularında yaşıyor. Zaten “ölümsüz denizanası” adıyla bilinen bu hayvan, kulağa oldukça sıra dışı gelse de, fiziksel dış etkenler ve neslinin tükenmesi dışında gerçekten de biyolojik olarak ölümsüz kabul edilen tek türdür. Hayvan, cinsel üremeden sonra tekrar tekrar gençleşebilmesi sayesinde yaşlanma anlayışına meydan okuyarak sürekli hayatta kalabilme potansiyeline sahip.
Ölümsüzlüğün Asıl Sebebi
Ovideo Üniversitesinde Maria Pascual-Torner ve arkadaşları bu durumun nasıl gerçekleştiğini araştırmak için denizanalarını karşılaştırdı ve genetik yapılarını inceledi. Hakemli bilimsel bir dergi olan Pnas’ta yayımlanan içeriğe göre bu denizanalarının DNA onarım ve korunmasından sorumlu genlerinin, diğer denizanalarınınkine göre iki kat daha fazla olduğu ortaya çıktı. Dolayısıyla bu kopya genler daha fazla koruyucu-onarıcı protein üretiyor. Mucizevi canlımız medusa (denizanası formu) evresindeyken isterse polip evresine yani olgunlaşmamış formlarına geri dönebiliyor. Bunu somutlaştıracak bir örnek vermek gerekirse 90 yaşına gelmiş bir insanın tekrardan 20 yaşına dönebilmesidir diyebiliriz. Ters metamorfoz süreci de denilen bu süreçte, ölümsüz denizanaları büyüme-gelişme genlerini inaktif edip larva genlerini aktive ediyor.
Ancak bunu kaç kez tekrarlayabildikleri yani gelişmemiş hallerine kaç kez veya ne sıklıkla dönebildikleri henüz bilinmiyor. Bu genetik değişme ile Turritopsis dohrnii yıpranmadan, soyunu devam ettirebiliyor.
Pascual-Torner ve meslektaşları, bu canlının genotip haritasını çıkarıp sözü geçen genleri belirledi. Bu genlerin varyantlarının insanlarda da keşfedilmesi halinde gelecekte belki de insanların yaşlanmaya karşı olan bakış açısı değişebilir. Çünkü bilim insanlarına göre bu genler; hücrelerin, dokuların ve organların yenilenme süreciyle ilgilenen rejeneratif tıp için oldukça yarar sağlayabilir. Dolayısıyla da yaşlanmaya bağlı hastalıklar için çözüm olanağı sunabilir.
Immortial Jellyfish yani ölümsüz denizanası hakkında daha ayrıntılı bilgi için aşağıdaki videoya göz atabilirsiniz. 👇🏼 İyi seyirler…
Kaynak
- https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.2118763119
- https://www.indyturk.com/node/547151/bi̇li̇m/genetikçiler-ölümsüz-denizanasının-sırrını-çözdü-bir-sonraki-adım-insanlar
