CD8+ T hücreleri bazı durumlarda protozoanlardan kaynaklı enfeksiyonların kontrolünde önemli rol oynamaktadır. Örneğin Toxoplasma gondii tarafında enfekte olmuş veziküllerden sitozole doğru peptitleri ihraç etmekte olan veziküller konak savunmasında önemlidir. CD8+, T hücrelerinin sitotoksik mekanizmasının güçlü ve doğru bir şekilde hedeflenmesini gerektirmektedir. (1) CD8+ T hücrelerinin en önemli görevi ise enfekte olmuş veya anormal hücreleri gelişimini önlemek ve ortadan kaldırmaktır. (2)
Peki Bunu Nasıl Gerçekleştirirler?
Performans ve granzimlerin salgılanması, sitotoksik CD8+ T hücrelerinin enfeksiyonu ortadan kaldırmasının ana yolu olmasına rağmen, Fas ligandının ifadesi daha az rol oynar, çoğu sitotoksik CD8+ T hücresi de sitokinleri IFN-γ, TNF-α ve TNF salgılar. IFN-y, viral replikasyonu doğrudan inhibe eder ve ayrıca MHC sınıf I ve enfekte olmuş hücrelerde yeni sentezlenen MHC sınıf I proteinlerinin peptit yüklenmesine katılan diğer moleküllerin artan ekspresyonunu indükler.” (1)
IFN-antijen sunan hücreleri ve efektör hücreleri makrofajları etkinleştirerek enfeksiyon bölgesine alınmasını sağlar.
CD8+ T hücrelerine antijen sunulan sınıf I MHC kompleksi ekprese eder. Bu kompleks dimerdir. Ve sadece zincirinde değişkenlik gösterilmektedir. Bu değişken zincir ise mikroglobulin ile ilişkili olup kompleksi stabilize eder. Fakat antijen sunumunda yer almamaktadır. MHC sınıf I oluşturan proteinler endoplazmik retikulum’da sentezlenir daha sonra sitozole verilir. Bu sitozolik proteinlerin bazıları proteozom tarafından proteolize edilmek üzere hedef haline gelir.Parçalanmış olan peptit fragmanları TAP-1 ve TAP2 antijen işleme ile ilgili olan transporterlar tarafından tekrar Endoplazmik retikulum’a alınır MHC sınıf I molekülünün üzerine yüklenir. Peptid yüklü olan MHC sınıf I molekülleri ise vezikül ile birleşerek plazma membranına yönelirler. CD8+ hücreleri tarafından tanınabilecek şekilde hücre yüzeyinde eksprese edilmektedirler. (3) CD8+ T hücreleri hedef hücreyi farklı reseptörler sayesinde tanıyabilmektedir.
İlk yayınlanma: 27 Şubat 2021
Güncellenme: 10 Eylül 2023
Kaynakça
Janeway, C., Travers, P., Walport, M., & Shlomchik, M. (2001). Immunobiology. Edinburgh: Churchill Livingstone.
Chávez-Galán, L., Arenas-Del Angel, M., Zenteno, E., Chávez, R., & Lascurain, R. (2009). Cell Death Mechanisms Induced by Cytotoxic Lymphocytes. Cellular & Molecular Immunology, 6(1), 15-25. doi: 10.1038/cmi.2009.3
Bülbül Başkan, E. (2013). T hücre immunitesi. TURKDERM, 47(1), 18-23. doi: 10.4274/turkderm.47.s3
Görsel Kaynakça
Link