Sıtma Hastalığı Nedir?
Sıtma, dişi anofel sivrisineklerin beslenmeleri esnasında insana bulaştırdıkları Plasmodium cinsi parazitlerin eritrositleri enfekte etmesiyle gelişen bir enfeksiyon hastalığıdır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Dünyada 2000 yılında 262 milyon sıtma vakası olduğunu ve bunlardan 839.000’nin hastalık nedeniyle hayatını kaybettiğini tahmin etmektedir. WHO, 2016 yılında vaka sayısının 216 milyona, ölüm sayısının da 445.000’e düştüğünü ileri sürmüş olsa da, sıtma Dünyada halen önemli bir enfeksiyon hastalığı olmaya devam etmektedir.
Sıtma ölümlerinin çok büyük çoğunluğu P. falciparum sıtmasına bağlı olmaktadır.
Aşı Sayesinde Ölüm Oranlarında %70 Düşüş!
Dünya Sağlık Örgütü, 2019’dan beri çalışmalara son hızda devam eden, Gana, Kenya ve Malavi’deki pilot aşı programlarının başarısından sonra; RTS,S veya Mosquirix olarak bilinen aşının Afrika’da orta ila yüksek düzeyde hastalık taşıyanlar arasında yaygınlaştırılması gerektiğini açıkladı.
Geçtiğimiz ağustos ayında Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu (LSHTM) tarafından yayınlanan bir çalışmada ise, RTS,S ve sıtma ilacını birlikte alan çocuklarda hastaneye yatış ve ölüm oranlarının yüzde 70 düşüş sağladığı açıklandı.
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Ghebreyesus Cenevre’de yaptığı basın toplantısında, “Kariyerime sıtma üzerine araştırmalar yaparak başladım. Bu korkunç hastalığa karşı etkili bir aşı bulunması için uzun süredir dört gözle bekliyordum. O gün geldi çattı. WHO, sıtma aşısının yaygın kullanımını tavsiye ediyor” sözleriyle açıklamada bulundu.
WHO tarafından yürütülen araştırmalar sonucu, orta ila yüksek bulaşma oranının olduğu bölgelerde kullanılmaya başlanması durumunda 2030’a kadar yıllık sıtma aşısı talebinin 50 ila 110 milyon doz olacağını hesaplamıştır.
RTS,S Nedir?
RTS,S 1987 yılında GSK laboratuvarlarında çalışan bilim adamları tarafından oluşturulmuştur. 2001 yılının başlarında, Bill & Melinda Gates Vakfı’nın desteğiyle GSK ve PATH, Afrika’da sıtmanın endemik bölgelerinde yaşayan bebekler ve küçük çocuklar için aşı geliştirmek üzere bir ortaklığa girdi. Etkinliği, 2014’te sonuçlanan bir Faz 3 çalışmasında belirlendi.
RTS,S, Plasmodium falciparum paraziti bir sivrisinek ısırığı yoluyla insan konağın kan dolaşımına girdiğinde ve karaciğer hücrelerini enfekte ettiğinde, sıtmanın ilk aşamalarına karşı savunmak için bağışıklık sistemini tetiklemeyi amaçlayan bir aşıdır. Aşı, parazitin karaciğere bulaşmasını önlemek için tasarlanmıştır, burada olgunlaşabilir, çoğalabilir, kan dolaşımına yeniden girebilir ve hastalık semptomlarına yol açabilecek kırmızı kan hücrelerini enfekte edebilmektedir.
Kaynak
bbc.com/turkce/haberler-dunya-58823762
World Health Organization. Weekly Epidemiological Record. 2016;91(4): 33-52. http://www.who.int/w
Alonso P, Aponte J, Aide P, et al. Efficacy of the RTS,S/AS02A vaccine against Plasmodium falciparum infection and disease in young African children: randomized controlled trial. The Lancet. 2004;364 (9443):1411-1420. doi: 10.1016/S0140-6736(04)17223-1.
Alonso P, Aponte J, Aide P, et al. Safety of the RTS,S/AS02D candidate malaria vaccine in infants living in a highly endemic area of Mozambique: a double blind randomized controlled phase 1/2b trial. The Lancet. 2007;370 (9598): 1543-1551. doi: 10.1016/S0140-6736(07)61542-6.
