Küresel ısınma ile meydana gelen iklim değişikliği, sıkça kullanılan ve tarımın verimini arttırmaya çalışan kimyasallar hem toprağı hem de suyu etkileyerek bütün ekolojik döngüyü bozmaktadır. Buna bağlı olarak tarım alanında hem çevreye zarar vermeyen hem de sürdürülebilir tarım yöntemleri geliştirilme amaçlanmaktadır. Bu nedenle bitkilere yararı olan Trichoderma burada devreye girmektedir.
Trichoderma nedir?
Trichoderma, son zamanlarda tarım alanında ilgi görmeye başlanan kozmopolit ve fırsatçı filamentli bir ascomycete mantar cinsidir. Bu mantar diğer mikroorganizmaların birbirleriyle etkileşiminden, rekabetinden yararlanmaktadır. Diğer mantarlarla beslenebilmektedir. Genelde bitkilerin köklerinde ya da endofit kolonizasyonda bulunmaktadırlar. Böylece bitki ile doğrudan iletişim halinde olmakta ve konakçıya çeşitli faydalar sağlamaktadır. Bitkiyi büyümesi açısından desteklediği gibi bitkinin girebileceği herhangi bir strese karşı da bitkinin tepkilerini etkilemektedir. Bitkinin biyotik ya da abiyotik strese karşı transkripsiyonel hafızayı da etkinleştirmektedir.
Trichoderma Tarımda Nasıl Kullanılır?
Trichoderma tarımsal uygulamalarda doğrudan ya da dolaylı bir şekilde biyolojik kontrol ajanı, biyostimulant ve biyogübre olarak kullanılabilmektedir. Conidia ve klamidyasporların verimi ve bunların stres karşısındaki direnci için yapılan çalışmalar, Trichoderma için az maliyetli ve daha dayanıklı tarımsal ürünlerin geliştirilebilmesi için önemli bir yere sahiptir. Kullanılan biyofomülasyonlar genellikle canlı Trichoderma, mikrobiyal veya botanik kaynaklar (alg, bitki özü vb.), doğal taşıyıcılardan elde edilen biyoaktif bileşikler içermektedir. Trichoderma, ikincil metabolitler (6-PP gibi), bitki özleri, fitohormonları ve polimerleri bitki üzerinde biyokontrol veya bitkinin büyümesi üzerine test ettiklerinde, yaptıkları bu çalışma başarıyla sonuçlanmıştır. Bu yüzden üretilen sentetik Trichoderma’lar yeni nesil biyogübreler ve tarımsal probiyotikler için önemli bir yere sahip olmaktadır.
Trichoderma’nın Dünya Üzerindeki Yeri Nedir?
Trichoderma bitki koruma ürünleri (PPP) aktif bir şekilde ticarette kayıtlı preparatlarda biyolojik kontrol maddesi (BCA) olarak kullanılmaktadır. 2014 yılında evrensel olarak 40 ülkede 144 küresel tescile sahiptir. 11 Trichoderma türü 44 suşa sahiptir ve 10 farklı ürün formülasyonuna sahiptir. Ülkelere göre kullanım durumu değişmektedir. Bazı ülkelerde Trichoderma suşlarının, aktif olarak dolaylı ya da doğrudan kontrol uygulamalarına bakılmaksızın bitki aşılıyıcıları, bitki güçlendirici, biyostimülan olarak ticari satışı bulunmaktadır.
Kaynak
Woo, S. L., Hermosa, R., Lorito, M., & Monte, E. (2023). Trichoderma: A multipurpose, plant-beneficial microorganism for eco-sustainable agriculture. Nature Reviews Microbiology, 21(5), 312-326.
