Dünyada, özellikle Amerika’da obezitenin yaygınlaşması günden güne artmakta olan bir sorun haline geliyor. Fast-food yemek şirketlerinin yaygınlaşması, dondurulmuş yiyeceklerin dondurucularımızın bir parçası haline gelmesi, internet ile hayatımıza giren online iş, eğitim vs. yapılması ki bu da direkt bizi hareketsizliğe sürüklüyor ve daha birçok bunlar gibi etken obeziteyi tetikliyor. Peki bu sorunlardan kaynaklanmıyorsa, bir tür bakteri olan Helicobacter pylori bunu yapıyor olması olası mı? Hadi gelin inceleyelim değerli Moletik okurları.
Obezite Nedir?
Kronik bir hastalık olarak tanımlanmayan, dünya genelindeki toplumlarda önemli bir halk sağlığı kaygısı haline gelen obezite; hipertansiyon, diyabet ve kardiyovasküler rahatsızlıklar gibi sağlığı ciddi derecede etkileyen hastalıklara neden olmaktadır. Ayrıca son yıllarda; online iş ve eğitim modellerinin hayatımıza entegre olması ile fiziksel aktivitenin azalması, aktif yaşam tarzının değişmesi, yüksek kalori alımı vb. nedenlerden dolayı obezite artışı yaygınlaşmaktadır. Obezite ile vücut ağırlığı dengesizleşerek vücutta istenmeyen durumlar ortaya çıkmaktadır. Halbuki vücut ağırlığının dengelemesi, enerji alımı, harcaması ve depolanmasının bir sonucu olmaktadır (Baradaran A. vd. 2021).
Bu denge, beynin doyma ve açlık duygularını ürettiği ve çevresel sinyallerle etkileşime girdiği karmaşık bir süreç tarafından yönetilmektedir. Sindirim sistemi ise sindirim sürecinin durumunu beyne ileterek bu denge üzerinde önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca bağırsak sinyalleri, enerji depoları hakkında bilgi sunan yağ dokusundan gelen sinyallere müdahale ederek vücudun enerji dengesini düzenlemesine yardımcı olmaktadır (Weigt J. vd. 2009).
Obezite ile Helicobacter pylori Enfeksiyonu Arasındaki İlişki
Son zamanlarda birçok çalışma H. pylori‘nin obezite ile ilişkisi olduğunu göstermiştir. H. pylori, insan midesinde kolonize olan ve 1984 yılından itibaren tüm dünyada tanınmaya başlanan spiral şekilli, spor oluşturmayan, gram-negatif bir bakteri olan ve insan midesinin epitelinde yaşayan bir basil bakterisidir (Xu X. vd. 2019). H. pylori enfeksiyonu, etkilediği her bireyde süregelen aktif bir gastrit durumuna yol açar. Sonuç olarak, bu enfeksiyon mide hormonlarının salınımını etkileyerek gıda alımının düzenlenmesine müdahale edebilir (Weigt J. vd. 2009).
Çin nüfusu üzerinde yapılan geriye dönük araştırmalardaki bulgular, obez insanlarda H. pylori enfeksiyonunun yaygınlığı, obez olmayan insanlara göre daha yüksek olduğu ortaya konmuştur. Meta-analiz sonuçları göstermektedir ki H. pylori enfeksiyonu olan kişilerde enfeksiyonu olmayanlara göre 1.2 kat daha yüksek oranda obezite olabileceği saptanmaktadır. H. pylori enfeksiyonunun yaygınlığını saptamak için yapılan araştırma sonuçları göstermektedir ki dünya genelinde bu enfeksiyonun yaygınlığı %44.3 olduğu ve cinsiyet bakımından erkek bireylerde, kadın bireylere göre daha yüksek oranda bulunmaktadır (Baradaran A. vd. 2021).
Değerlendiremeler ve Bulgular
Obezite ile H. pylori arasındaki ilişki birçok çalışmada değerlendirilmiştir (Kyriazanos, I. vd. 2002, Wu, M. vd. 2015, Arslan, E. vd. 2009). 2015 yılında yapılan araştırmalar sonucunda dünya genelinde yaklaşık 4.4 milyar insanın H. pylori enfeksiyonu kaptığı bulgularına rastlanılmaktadır. Bu tür bakteriler insan sağlığını ciddi derecede etkilemektedir. Örnek olarak ülser hastalıkları, mide kanserleri gibi. Fakat H. pylori enfeksiyonu ile obezite gelişimi ve bununlar birlikte kilo düzenlenmesi arasındaki ilişki, çeşitli çalışmalar arasında tartışılmaktadır (Baradaran A. vd. 2021).
H. pylori enfeksiyonu ile obezite arasındaki ilişki hakkında yapılan birçok çalışma bulunmaktadır ancak bu çalışmaların sonuçları çelişkilidir. Bazı çalışmalar, H. pylori enfeksiyonu olan insanların vücut kitle indeksinin enfeksiyon olmayan insanlardan daha yüksek olduğunu göstermiştir. Diğer bir çalışma ise, H. pylori enfeksiyonu olan insanların sağlıklı insanlardan daha obez olduğunu bulmuştur. Ancak, başka bir çalışma enfeksiyon ile obezite oluşumu arasında bağlantı bulamamıştır. Bu nedenle, bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır (Suki, M. vd. 2018).
Lender N. ve arkadaşlarının yaptığı bir incelemede obezite ile H. pylori enfeksiyonunun yaygınlığı arasında ilişki olmadığı bulunmaktadır. 16-64 yaş arası 3.578 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada sonuçlar H. pylori enfeksiyonunun varlığının hastalarda metabolik sendrom insidansını (insülin sonucu şişmanlık, hipertansiyon yüksek trigliserit düşük kolestrol) artırdığını göstermektedir, böylece risk kadınlarda erkeklerden daha yüksek olduğu gözlemlenmektedir (Lender N. vd. 2014).
Bu konuda daha fazla sonuç için daha fazla çalışmaya ve daha fazla literatür taramasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Kaynaklar
Arslan, E., Atılgan, H., & Yavaşoğlu, İ. (2009). The prevalence of Helicobacter pylori in obese subjects. European journal of internal medicine, 20(7), 695-697.
Baradaran, A., Dehghanbanadaki, H., Naderpour, S., Pirkashani, L. M., Rajabi, A., Rashti, R., … & Moradi, Y. (2021). The association between Helicobacter pylori and obesity: a systematic review and meta-analysis of case–control studies. Clinical diabetes and endocrinology, 7(1), 1-11.
Chen TP, Hung HF, Chen MK, Lai HH, Hsu WF, Huang KC, et al. (2015). Helicobacter pylori infection is positively associated with metabolic syndrome in Taiwanese adults: a cross-sectional study. Helicobacter. 20(3):184–91.
Kim, S. S., Ruiz, V. E., Carroll, J. D., & Moss, S. F. (2011). Helicobacter pylori in the pathogenesis of gastric cancer and gastric lymphoma. Cancer letters, 305(2), 228-238.
Kyriazanos, I. D., Sfiniadakis, I., Gizaris, V., Hountis, P., Hatziveis, K., Dafnopoulou, A., & Datsakis, K. (2002). The incidence of Helicobacter pylori infection is not increased among obese young individuals in Greece. Journal of clinical gastroenterology, 34(5), 541-546.
Lender N, Talley N, Enck P, Haag S, Zipfel S, Morrison M, et al. (2014). associations between H elicobacter pylori and obesity-an ecological study. Aliment Pharmacol Ther. 40(1):24–31.
Suki, M., Leibovici Weissman, Y., Boltin, D., Itskoviz, D., Tsadok Perets, T., Comaneshter, D., … & Levi, Z. (2018). Helicobacter pylori infection is positively associated with an increased BMI, irrespective of socioeconomic status and other confounders: a cohort study. European journal of gastroenterology & hepatology, 30(2), 143-148.
Weigt, J., & Malfertheiner, P. (2009). Influence of Helicobacter pylori on gastric regulation of food intake. Current Opinion in Clinical Nutrition & Metabolic Care, 12(5), 522-525.
Wu, M. S., Lee, W. J., Wang, H. H., Huang, S. P., & Lin, J. T. (2005). A case-control study of association of Helicobacter pylori infection with morbid obesity in Taiwan. Archives of internal medicine, 165(13), 1552-1555.
Xu, X., Li, W., Qin, L., Yang, W., Yu, G., & Wei, Q. (2019). Relationship between Helicobacter pylori infection and obesity in Chinese adults: a systematic review with meta-analysis. PloS one, 14(9), e0221076.
