Elektromanyetik reseptörler nedir?
Hücre içine veya üzerinde bulunan, çevresiyle reaksiyona girebilen ve hücrenin yüzeyinden hücreye girecek moleküllere özel bir cevap verip onları hücre içine alan bir yapıdır.
- Hücreler etkiye tepki verirken Algılama > Beyinsel analiz > Tepki mekanizmasından oluşan bir sürece sahiptir.
- Algılama yeteneği reseptörler sayesinde olur. Bir reseptör çeşidi olan elektromanyetik reseptörler: ışık, elektrik ve manyetizma gibi elektromanyetik enerjiyi tespit ederler.
- Reseptör çeşitleri;
- Mekanoreseptörler(basınıcı algılar)
- Ağrı reseptörleri (acıyı algılar)
- Termoreseptörler (ısıyı algılar)
- Fotoreseptörler (ışığı algılar)
- Kemoreseptörler (kimyasalları algılar)
- Işığa karşı duyarlı reseptörler fotoreseptörlerdir. Gözde ışığa karşı duyarlı fotoreseptörler, elektromanyetik reseptör çeşidine örnektir.
- Elektromanyetik enerjiye spesifik reseptörler sadece retinada bulunur.
- Fotoreseptör hücre retinada bulunan ve ışığı elektrik sinyallerine dönüştürebilen özelleşmiş bir nöron tipidir. Fotoreseptör hücrelerin biyolojik olarak önemi ışığı yani görülebilir elektromanyetik radyasyonu çevirdikleri sinyallerle biyolojik süreçleri harekete geçirebilmeleridir. Hücrede bulunan fotoreseptör proteinler fotonları soğurarak hücrenin zar potansiyelinde bir değişiklik meydana getirirler.
Peki elektromanyetik reseptörler ne işe yarar?
Bazı canlıların gözünde bulunan elektromanyetik reseptör sayesinde bir çok araştırmanın ana konusu olmuş olan manyetik alan yardımıyla yönleri bulabilen hayvanlar pusula kullanmadan uzak mesafeleri hiç kaybolmadan katedebilirler.
Örneğin, bir arı dünyanı manyetik alanını bu şekilde tespit ederek, kendi kolonisinin yaşadığı kovanı bulabilmektedir. Daha da önemli ve ilginç olanı ise arılar elektromanyetik alanı büyük bir titizlikle algılayarak polen üretmede de kullanıyorlar.
Bu örnekte de olduğu gibi, elektromanyetik reseptörler canlıların çevrelerini algılamaları, yön bulmaları, avlanmaları, üreme davranışlarını düzenlemeleri ve diğer hayatta kalma stratejilerini uygulamaları için oldukça önemli bir araçtır.
Benzer önemli örnekleri: köpek balıkları, balinalar, deniz kaplumbağaları ve kuşlar gibi canlılar yer almaktadır.
Kaynakça
https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/manyetik-alan-yardimiyla-yon-bulan-kopek-baliklari
https://www.nedirnedemek.com/elektromanyetik-resept%C3%B6r-ne-demek
http://www.olaganustukanitlar.com/manyetik-alan-algisina-sahip-hayvanlar/
